Американскиот претседател Доналд Трамп, на вонредниот самит во Белата куќа со украинскиот претседател Володимир Зеленски и група европски сојузници, даде ветување дека САД ќе ја гарантираат безбедноста на Украина во рамките на идниот мировен договор со Русија. Иако обемот на оваа помош не беше прецизиран, Трамп јасно порача дека Вашингтон ќе застане зад Киев, во соработка со европските партнери.

„Кога станува збор за безбедноста, ќе има многу помош. Европските земји ќе бидат вклучени – тие се првата линија на одбрана затоа што се таму, но ние ќе им помогнеме“, изјави Трамп пред новинарите, веднаш по завршувањето на разговорите.

Зеленски го поздрави ова ветување и го нарече „голем чекор напред“. Тој откри дека гаранциите ќе бидат формализирани во писмена форма во наредните 7 до 10 дена, а дополнително информираше дека Украина понудила да купи американско оружје во вредност од околу 90 милијарди долари.

Средбата, која се одржа по неколку месеци тензии и по контроверзниот состанок во февруари кога Трамп и потпретседателот Џ. Д. Венс јавно го критикуваа Зеленски, овој пат се одвиваше во значително попријатен тон. Но, и покрај новата позитивна атмосфера, мировниот договор изгледа сè уште далеку.

Ситуацијата дополнително се комплицираше пред почетокот на разговорите, кога руското Министерство за надворешни работи категорично ја отфрли можноста НАТО трупи да учествуваат во обезбедувањето на идниот мировен договор. Оваа позиција веднаш фрли сенка врз американската понуда и го ограничи маневарскиот простор на Вашингтон и Киев.

И покрај тоа, и Трамп и Зеленски изразија надеж дека состанокот во Белата куќа ќе биде чекор кон тристран самит со Владимир Путин. Според информациите, Трамп дури го повикал рускиот претседател и започнал разговори за можноста Путин и Зеленски да се сретнат во следните две недели, најверојатно во Унгарија. Германскиот канцелар Фридрих Мерц потврди дека ваква средба е во подготовка, а се разгледува и форматот за тројна средба меѓу Трамп, Путин и Зеленски.

Последните директни преговори меѓу Русија и Украина се одржаа во Турција во јуни, но тогаш Путин одби лична средба со Зеленски и испрати делегација на ниско ниво. Кремљ сега преку својот советник Јуриј Ушаков сигнализираше дека е подготвен за подигнување на нивото на претставници во наредните разговори.

Од европска страна, лидерите кои веднаш отпатуваа во Вашингтон за да го поддржат Зеленски беа јасни – тие бараат Трамп да инсистира на прекин на огнот пред да се разговара за какви било договори. Мерц и францускиот претседател Емануел Макрон нагласија дека мирот не може да се гради додека војната трае. Макрон исто така подвлече дека Европа ќе мора да биде вклучена во секој идниен мировен процес.

Интересно е што Трамп првично го поддржуваше предлогот за прекин на огнот, но по средбата со Путин во Алјаска го смени ставот, прифаќајќи ја руската позиција дека мировниот договор мора да биде „сеопфатен“ и дека борбите може да продолжат паралелно со преговорите.

„Сакам да престанат борбите, би сакал да престанат. Но, стратешки тоа би можело да биде неповолно за едната или другата страна“, рече Трамп во изјава што повторно го подели меѓународното јавно мислење.